Zeezand is een van de beste en belangrijkste grondstoffen voor de productie van beton, maar die bron is eindig.
Daarom gooit Pieter De Brabandere het over een andere boeg. Vanuit een duurzame en toekomstgerichte visie wil hij met Betoncentrale De Brabandere de finale transformatie maken: van dienstverlener naar producent. Betoncentrale De Brabandere kreeg een kmo-groeisubsidie om die visie uit te voeren.
Focus op duurzaamheid
Broers Pieter en Paul kiezen als vierde generatie van Betoncentrale De Brabandere voluit voor een duurzame aanpak. “Onze generatie specialiseert zich vooral in de circulaire economie”, vertelt Pieter. “Wij zijn actief in de wegenbouw en produceren stortklaar beton, maar zoeken daarvoor steeds naar duurzame alternatieven voor vervuilende en schaarse grondstoffen. We moeten onze grondstoffen koesteren, maar ook alternatieven voorzien zodat toekomstige generaties kunnen blijven bouwen. Met het valoriseren van betonpuin en bouwputzand kunnen wij al een oplossing bieden.”
“Ik ben een vooruitgangsdenker. We moeten altijd verbeteren, maar met een ander businessmodel.”
Pieter De Brabandere
“Wij blijven niet aan de kant staan wachten tot een ander ecologische grondstoffen heeft ontwikkeld zodat wij ze kunnen gebruiken,” gaat Pieter verder. “Wij willen zelf het verschil maken. Al acht jaar ben ik ervan overtuigd dat er in onze sector veel mogelijkheden zijn voor materialen die circulaire economie ondersteunen. Dankzij VLAIO zetten we nu eindelijk de stappen die we voor ogen hadden.”
Als voorzitter trekt Pieter zijn kernwaarden door in de belangenorganisatie Groen Beton Vert. Vandaag verdedigt deze vzw de belangen van bedrijven die beton produceren op ecologisch verantwoorde wijze. “In 2013 trokken we met een aantal leden van de FPRG (Federatie van Producenten van Recycling Granulaten vzw) aan de alarmbel. Het moest anders, het moest groener.”
Windenergie vs beton
“Beton bestaat uit drie belangrijke ingrediënten: zand, granulaten en bindmiddelen (of cementen). Met Betoncentrale De Brabandere willen we op alle drie de assen ons steentje bijdragen aan een circulaire economie,” vertelt Pieter. “Vandaag wordt voornamelijk zeezand gebruikt voor de productie van beton, maar die bron is eindig. De zeezones waar windmolens worden gebouwd, zijn ook baggerzones. Dat betekent dat de bevoorrading in onze sector in conflict komt met de zoektocht naar duurzame energie.”
“We kunnen deze wereld geen zes keer omkeren. We moeten bewust omspringen met onze grondstoffen.”
Pieter De Brabandere
Volgens Pieter ligt de oplossing voor de hand: “Zeezand is een fantastische grondstof, maar andere zanden bieden ook mogelijkheden. Tijdens onze activiteiten aan de kust, stootten we op een zandsoort met een intrinsieke waarde, maar die helaas verontreinigd was. Dat zand is zuiver, maar onbruikbaar voor BENOR-beton”. Het BENOR-label geeft aan dat het beton beantwoordt aan de Europese kwaliteitsnormen. Zonder dit label heeft structureel beton, dat een hoge draagkracht en compressie vereist, geen kans op de Belgische markt. “Omdat het zand onbruikbaar is voor BENOR-beton wordt het vaak gedowncycled. Wij bouwden een installatie die dat zand kan valoriseren als grondstof, maar voor de verdere ontwikkeling hadden we extra hulp nodig.”
Twee keer raak
Het plan was er, maar de competenties nog niet. Daarom vroeg Pieter een kmo-groeisubsidie binnen het thema circulair en duurzaam ondernemen aan bij VLAIO: “Ons plan was om het alternatieve zand in te zetten als grondstof en daarmee naar de overheid te stappen, maar die proeven en procedures zijn niet eenvoudig. De groeisubsidie van VLAIO was daarvoor essentieel. Met de kmo-groeisubsidie namen we een betontechnoloog aan die de tijd en kennis had om het hele proces te analyseren, valideren en uit te voeren, waardoor het hele project in stroomversnelling kwam. Door VLAIO blijft innovatie geen dode letter.”
Betonpuin wordt vaak gebroken in een granulaten- en zandstroom om er opnieuw beton van te maken. Over de granulatenstroom is er voldoende kennis, maar voor zandstromen is de betonsector afhankelijk van informatiebronnen uit het buitenland. Om die lacune op te vullen ontving De Brabandere via VLAIO ook steun voor hun Wall-e-project. “Die naam verwijst naar de Disneyfilm,” verklaart Pieter. “Wall-e is een robot uit de toekomst die de aarde opruimt. Ons project heeft een futuristisch kantje en ook wij richten ons op een schone planeet. Met Wall-e willen we in Vlaanderen onderzoeken hoe ver we kunnen gaan in het vervangen van zeezand door betonzand.” WALL-E heeft tot doel de laatste drempels voor het hergebruik van hoogwaardig gerecycleerd betonzand in BENOR-beton weg te werken.
“Om de verschillende partijen uit de sector te overtuigen, hadden we bewijzen nodig, maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Je neemt een pak risico’s, waarvan weinig organisaties bereid zijn de kosten te dragen. Dankzij VLAIO kunnen we testcases uitwerken en die laten beoordelen en legitimeren door externe partijen.”
Subsidies maken het “echt”
“To-the-point, vlot en constructief”, zo beschrijft Pieter zijn samenwerking met VLAIO. “Het subsidiedossier geeft het laatste duwtje in de rug: ‘We gaan ervoor!’”
Door zijn strategie te vertalen in realistische cases, wist Betoncentrale De Brabandere ook een nieuw publiek aan te boren, waardoor de interesse in circulaire economie blijft toenemen. “Tijdens de aanvraag van een subsidie ontdek je heel wat groeikansen. Je wordt gedwongen om kritisch na te denken over je businessmodel.”
Over de grenzen heen
“In Vlaanderen missen we geen grondstoffen, maar kennis. Vanaf dat we die hebben, kunnen we met onze expertise naar het buitenland trekken,” vertelt Pieter. “Tegen 2023 willen we die stap zetten. Dan hebben we een beter beeld van de mogelijkheden en kunnen we onze plannen daaraan aanpassen.”
Ondanks Pieters dromen van een toekomst in het buitenland, ligt zijn motivatie dichter bij huis. “Er is een mooie foto van mijn zoontje in het zand voor een van onze installaties. Als ik daarnaar kijk, weet ik waarom ik het allemaal doe. Onze kinderen moeten later ook nog met zand kunnen bouwen en genieten van wat deze planeet allemaal te bieden heeft.”
Bron: Vlaio.be